Unstable shoulder – pearls and pitfalls

Algemene informatie

Schouderinstabiliteit verwijst naar het onvermogen om de humeruskop in het glenoid te houden. Stabilisatie gebeurt door complexe interactie tussen passieve benige structuren, ligamenten en dynamische neuromusculaire controle rondom de schouder. De rotator cuff levert een concaviteit compressie-mechanisme, dat samen met de deltoideus zorgt voor een juiste beweging van de humeruskop ten opzicht van de fossa glenoidalis. Het centraal zenuwstelsel controleert de beweging en ontvangt daarvoor feedback vanuit de structuren omheen het gewricht. Hierdoor ontstaat statische en dynamische stabiliteit. 

Wanneer de integriteit van één van deze structuren of het centraal controlemechanisme verstoord is, kan dit leiden tot glenohumerale instabiliteit. Atraumatische instabiliteit ontstaat vaak als gevolg van repetitieve bovenhandse belasting of bij aangeboren afwijkingen. Ook traumatische letselmechanismen kunnen instabiliteit veroorzaken wanneer de gewrichtsintegriteit verstoord wordt door dislocatie. 

Tijdens deze opleidingsdag bespreken we recente inzichten in het ontstaan en de behandeling van unidirectionele en multidirectionele schouderinstabiliteit. In het differentiaal diagnostisch proces bekijken we kritisch de bestaande orthopedische testen, waarbij de meest recente update van het ‘algoritme voor vroege detectie van schouderpathologie’ (Prof. Dr. Ann Cools) onze kapstok vormt en gedetailleerd besproken wordt. Principes van symptoomprovocatie en symptoomreductie worden besproken. Zo leggen we een stevige basis voor de uitwerking van een gedegen klinisch redeneermodel. 

In het behandelgedeelte focussen we op de beïnvloeding van de motorische controle omheen de schoudergordel en de aanpak van geassocieerde scapulaire dyskinesie. Aan de hand van casussen stellen we gradueel opgebouwde gerichte oefenprogramma’s op en integreren we facilitatiemechanismen van de kinetische keten. We bespreken tevens symptom modification procedures voor patiënten met ernstige multidirectionele instabiliteit. Naast oefentherapie komen ook enkele manuele technieken aan bod. Tot slot bespreken we oorzaak, onderzoek en aanpak van SLAP-letsels, als mogelijke oorzaak van (traumatische) instabiliteit. 

Doelstellingen

– de cursist krijgt een update volgens de meest recente wetenschappelijke en praktische inzichten in de conservatieve behandeling van instabiliteitsklachten van de schouder en SLAP-laesies 

– de cursist heeft inzicht in de multifactoriële aspecten en letselmechanismen die aanleiding kunnen geven tot schouderinstabiliteit 

– de cursist kent de specifieke anatomie en biomechanica van de schoudergordel en kan hieraan letselmechanismen en biomechanische stoornissen koppelen die kunnen leiden tot schouderpathologie 

– de cursist heeft praktische vaardigheden om bij een patiënt met schouderpijn het klinisch onderzoek en toegevoegd onderzoek gedetailleerd uit te voeren volgens het ‘algoritme voor vroege detectie van schouderpathologie’ en maakt hierbij gebruik van de testen met de hoogste validiteit 

– de cursist kent de principes van symptoomprovocerende en symptoomreducerende schoudertesting 

– de cursist heeft kennis om op basis van anamnese en verworven resultaten uit het klinisch onderzoek een gedegen klinisch redeneerproces uit te voeren; op basis hiervan kan de cursist een gerichte differentiaal diagnostiek opstellen bij patiënten met schouderinstabiliteit 

– de cursist kan een gericht en gedoseerd oefentherapeutisch behandelplan opstellen bij patiënten met schouderpijn op basis van uni- en multidirectionele instabiliteit en/of SLAP-laesie 

– de cursist kan manuele technieken toepassen bij patiënten met schouderpijn op basis van instabiliteit (o.a. mobilisations with movement, taping) als aanvulling op het oefentherapeutisch behandelplan.